Czy można odmówić odbioru prac z powodu stwierdzenia usterek?

Przy realizacji procesów inwestycyjnych często spotykamy się z terminem „bezusterkowego odbioru robót” i praktyką uzależnienia zapłaty wynagrodzenia za roboty budowlane od oddania robót w stanie pozbawionym jakichkolwiek wad, w tym zarówno istotnych jak i nieistotnych. Czy takie postępowanie jest prawidłowe?

Otóż nie. Inwestor nie jest uprawniony do odmowy odbioru prac pod pretekstem występowania wad nieistotnych – zarówno w przypadku umowy o roboty budowlane jak i umowy o dzieło.

Powyższe stanowisko w zakresie robót budowlanych znajduje oparcie w aktualnym orzecznictwie: Inwestor nie może uzależniać dokonania odbioru końcowego i zapłaty należnego wynagrodzenia od braku jakichkolwiek wad w wykonanym obiekcie. Inwestor może uchylić się od obowiązku dokonania odbioru końcowego tylko w przypadku wystąpienia wad istotnych, gdyż tylko w takim wypadku można wskazać, że wykonawca nie spełnił swojego świadczenia, w pozostałych wypadkach, tj. wystąpienia wad nieistotnych mamy do czynienia z nieprawidłowym wykonaniem zobowiązania przez wykonawcę. W takiej sytuacji inwestor jest obowiązany dokonać odbioru końcowego, a do protokołu odbioru może zostać dołączony wykaz wszystkich ujawnionych wad z terminami ich usunięcia lub oświadczeniem inwestora o wyborze innego uprawnienia przysługującego mu z tytułu odpowiedzialności wykonawcy za wady ujawnione przy odbiorze (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 19 stycznia 2021 r., KIO 3440/20).

Analogicznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w zakresie uregulowań umowy o dzieło: Obowiązek zapłaty przez zamawiającego wynagrodzenia – co do zasady - aktualizuje się w razie wydania dzieła przez przyjmującego zamówienie, mimo istnienia wad nieistotnych. Strony nie mogą uzależnić wypłaty wynagrodzenia należnego wykonawcy od braku jakichkolwiek usterek dzieła (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 29 stycznia 2021 r., V CSKP 10/21).